Help, ik heb corona! Wat nu?

Best practice adviezen

In deze grootste coronagolf allertijden krijg ik nu regelmatig vragen van lotgenoten. Vandaar dat ik een paar dingen op een rij zet. Kijk op de kutlongcovid Instagram voor de versie met plaatjes.

Excuses dat de links niet werken, ik kreeg het op de mobiele editor niet voor elkaar.

Allereerst: geen paniek!

We kennen allemaal de angstaanjagende artikelen over herbesmetting maar daar gaan we nu lekker niet aan denken. Die besmetting heb je toch al te pakken, dus laten we er maar het beste van maken.

Extra tips

Naast de adviezen op thuisarts.nl (https://www.thuisarts.nl/corona-hebben/ik-heb-corona -uiteraard gewoon thuisblijven als je corona hebt, ook als je er niet ziek van bent!) zijn er een paar dingen die je zelf thuis kan doen.

Het wetenschappelijke bewijs hiervoor is helaas vrij zwak en bestaat meestal uit kleine onderzoekjes die niet naar de lange termijn keken. Dit zijn wel de tips die veel circuleren onder lotgenoten en waar sommige mensen baat bij hadden, dus daarom deel ik ze.

Gezond verstand

Gebruik je gezond verstand en bekijk ook vooral per optie of dit op jou van toepassing is (bijv niet gaan mondspoelen als je allergisch bent voor chloorhexidine).

Omdat er voor al deze opties geen hard bewijs is, moet je je vooral niet schuldig voelen als het enige wat lukt is onder de wol te liggen en af en toe wat te eten en te drinken. Het is vooral falen van de overheid dat paxlovid (zie onder) niet beschikbaar is voor iedereen.

Verkouden? Doe een test!

Er is zo’n 25% kans dat de test onterecht negatief is. Maar voor de toekomst kan het wel belangrijk zijn om bewijs van je corona besmetting te hebben. Dus als het in het budget past kan ik het zeker aanraden om te testen. Bij de huidige variant kan het n dag of 5 duren voordat je positief test. Test dus bij voorkeur meer dan 1 keer op verschillende dagen.

Viral load verminderen

Viral load is hoeveel virus je bij je draagt. Door de virusdeeltjes weg te spoelen of te inactiveren ondersteun je je lichaam bij het gevecht tegen het virus. Dat is een mooie gedachte, maar het liefst horen we natuurlijk of je er ernstige ziekte mee voorkomt. Dat is niet voor al deze methoden onderzocht.

Neusspoelen: er zijn meerdere studies die laten zien dat neusspoelen met (jodium vrij) zout water (gedurende tien dagen meermaals per dag) de viral load verlaagt . Een enkele studie laat zien dat het ook de kans op opname in het ziekenhuis vermindert. Een zwak punt aan deze onderzoeken is dat neusspoelen wel wat energie kost, dus misschien zouden de mensen die het volhielden sowieso sneller opknappen omdat ze niet zo ziek waren.

Hoe werkt dat neusspoelen? Zie hier voor een uitlegje. De meeste mensen gebruiken er een rhino horn voor maar kies vooral wat prettig lijkt. Als je niet kan staan, kan je een teiltje gebruiken om het water in op te vangen. Het kan een idee zijn om dit te oefenen als je nog niet koortsig en ziek bent.

https://www.isala.nl/patientenfolders/6013-neusspoelen-zoutoplossing/ .

Mooie overzichtsartikel: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10312243/

Neusspray: er zijn diverse neussprays op de markt die een virusremmende werking hebben. De bekendste hiervan is Virx/Enovid, wat door veel mensen ook preventief gebruikt wordt. Er zijn aanwijzingen dat het na besmetting de viral load vermindert, maar we weten niet of het ook (ernstige) ziekte voorkomt.

Linkje: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8117664/

Mond/keel spoelen: er zijn diverse onderzoekjes met mondspoeling gedaan bij mensen met corona, en de viral load werd minder als ze mondspoeling gebruikten.

Zie de gelinkte review hierboven.

Men raadt meestal een mondspoeling met zowel cpc (cetylpyridinium chloride) als chloorhexidine aan, zoals perioaid intensive care (die studie was uiteraard gesponsord door perioaid, maar je kan het in elk geval lekker bij de drogist kopen). Oppassen als je al een heel droge mond hebt, in dat geval even overleggen met tandarts of mondhygiënist wat geschikt is.

Perioaid onderzoek: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10030878/

Geneesmiddelen

Paxlovid: paxlovid is een aangetoond veilig antiviraal middel dat direct tegen SARS-CoV-2 werkt. Een soort van antibioticum dus, maar dan tegen een virus.

In Nederland vinden we dat de nadelen van paxlovid niet opwegen tegen de voordelen. Je krijgt er oa nogal een smerige smaak van in je mond, en natuurlijk heeft het net als elk ander geneesmiddel diverse bijwerkingen. Het wordt alleen vergoed als je hoog risico loopt op ernstige ziekte EN je nog nooit gevaccineerd of besmet bent geweest. Of als je een ernstig verzwakt immuunsysteem hebt (doordat je een stamcel- of orgaantransplantatie hebt gehad, bepaalde chemotherapie, etc etc). Als je alleen een beetje prednison gebruikt is dat niet voldoende om paxlovid te krijgen in Nederland.

Overigens kan een arts het wel voorschrijven als je niet in die nauwe categorie valt, maar dan komt het voor eigen rekening (zo'n 1350 euro).

De rest van de wereld vindt het wel nuttig om mensen gewoon met paxlovid behandelen. Behandelde mensen belanden minder vaak in het ziekenhuis en hebben minder risico op long covid.

In Duitsland kost het ongeveer 60 euro en in Frankrijk maar 5, maar dan heb je uiteraard wel een recept van je arts nodig. Paxlovid heeft daarnaast een negatieve invloed op heel veel geneesmiddelen (denk aan de pil, SSRI, schildklier medicatie, middelen bij epilepsie, middelen tegen hoge bloeddruk etc). Ga dus niet op eigen houtje dingen proberen maar overleg dit met je eigen arts.

Paxlovid richtlijn Duitsland: https://www.rki.de/DE/Content/InfAZ/N/Neuartiges_Coronavirus/Therapie/Therapie_Tab.html

Paxlovid richtlijn VS: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/clinical-care/outpatient-treatment-overview.html

Lijst met disabilities en wat ze als high risk beschouwen (mensen met long covid vallen hier zeker ook onder) : https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/clinical-care/underlyingconditions.html

Paxlovid helpt lc voorkomen: https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/2802878

Metformine: uit diverse onderzoeken blijkt dat metformine mogelijk helpt tegen een ernstig verloop van acute covid en long covid kan voorkomen. Echt heel hard bewijs is er nog niet. Het zou ook zomaar kunnen dat het vooral helpt omdat mensen er diarree van krijgen en dat het virus door de diarree minder goed blijft plakken in de darmen.

Metformine is een tablet die wordt gebruikt in de behandeling van suikerziekte. Het kan ernstige gevolgen hebben als je dit zomaar gebruikt terwijl je acuut ziek bent. In de onderzoeken bij covid werd dit overigens gelukkig niet gezien. Ook hierbij geldt: overleg met je eigen arts.

Aangetoond schadelijk bij acute covid: ivermectine, hydroxychloroquine. Ik wil hier niet teveel woorden aan vuil maken, er is genoeg over gepubliceerd. Er is echt heel serieus naar gekeken in grote onderzoeken, ook in Nederland, en beide middelen zijn aangetoond schadelijk. Er zijn sterke aanwijzingen voor fraude bij de eerste onderzoeken die wel een mogelijk positief effect lieten zien.

Je huisgenoten beschermen

Dit is niet voor iedereen haalbaar, denk er niet eens aan als je kinderen hebt. Maar voor degenen die wat tips willen (zie ook mijn Instagram post hierover: https://www.instagram.com/p/Cv2mzL4I9GF/?igshid=ODhhZWM5NmIwOQ==) :

FFP2 masker: voor zowel jou als je huisgenoten. Bedenk dat het risico op besmetting ‘m vooral zit in de momenten waarop je het niet draagt. Even kort afdoen om te eten of te drinken kan, maar let dan bijvoorbeeld op ventilatie of luchtreiniging.

Ventileren: gewoon continue het raam open en evt actieve luchtreiniger aan. Dat halve uurtje per dag van thuisarts.nl is niet voldoende.

Apart slapen: schijnbaar helpt dit echt de kans op besmetting te verkleinen, ook al heb je de afgelopen nacht nog samen geslapen.

Toilet: de deeltjes die in de lucht komen van je poep (of braaksel) kunnen ook besmettelijk zijn. Spoel dus door met de klep dicht. Als huisgenoten niet continue een mondkapje op willen of kunnen, overweeg om het wel in het toilet te dragen. Wacht in elk geval minimaal 15 minuten nadat iemand naar de wc is geweest.

Na corona - doe het rustig aan! Ga pas weer werken als je echt goed bent opgeknapt ( en je zelftest negatief is).

V1.3 kleine tekstuele aanpassingen op leesbaarheis na feedback lotgenoot

V1.2 Feedback: diverse artsen